Galeria QQ powstała jako sposób realizacji
młodych artystów i teoretyków nie posiadających własnego środowiska i nie należących do oficjalnego, czy
nieoficjalnego obiegu życia artystycznego.
Obecnie Galeria QQ działa według koncepcji
galerii - warsztatu. Przestrzeń galerii posiada swoją specyfikę,
tzn. jest "aktywna", w przeciwieństwie do przestrzeni typu modernistycznego,
czyli "obojętnej", "obiektywnej". Ten jej charakter jest ofertą
dla artysty, umożliwiającą wykonanie prac, które
nie mogłyby powstać w innym miejscu ze względu na poszukiwany
nastrój, czy wymagane warunki techniczne. Dlatego jest tu prezentowana
sztuka podejmujšca grę z przestrzenią, łącząca
przestrzeń sztuki z przestrzenią życia; a więc
są to różnego typu instalacje, czasem łączone
z performance.
Galeria QQ nie jest instytucją: jej przestrzeń
w pierwszym rzędzie służy sztuce i artyście.
Program Galerii QQ jest autorski, co oznacza, że
granice jej otwartości wyznaczają poglądy na sztukę wyznawane
przez prowadzących, a także stopień psychicznego pokrewieństwa
z zapraszanymi artystami.
Dotychczas galeria jest utrzymywana z prywatnych funduszy
prowadzących i ma charakter całkowicie niekomercyjny, a nawet
antykomercyjny.
Łukasz Guzek
Katalog Galerii Krakowa, 1992.
Galeria QQ powstała w 1988 roku. Jest prowadzona
przez Łukasza Guzka, wraz z Krzysztofem Klimkiem, autorem dokumentacji
fotograficznej, i Cezarego Woźniaka, właściciela pomieszczenia zajmowanego
przez galerię. Znajduje się ono nieomal w centrum miasta, w
dzielnicy położonej na tyłach dworca kolejowego, przy
drodze prowadzącej na cmentarz, w typowej mieszczańskiej czynszówce.
Każde ludzkie siedlisko musi mieć miejsca marginalne, swojego
rodzaju odbytnice. Do nich należą piwnice i właśnie w
piwnicy znalazła swoje miejsce Galeria QQ.
Przy przemianowaniu na galerię poddano ją tylko
drobnym zabiegom porządkowym nie zmieniając zasadniczo jej wyglądu
ani zapachu. Estetyka galerii pozostała estetyką piwnicy. Idea
galerii jest ściśle związana z charakterem miejsca i sposobem jego
funkcjonowania. Jego niska ranga stanowi swoistą wykładnię
rozumienia pojęcia sztuki i stosunku do instytucji nią administrujących.
W sztuce współczesnej materialna, formalna strona
dzieł jest domeną absolutnej dowolności. Stąd jego zewnętrzny
kształt stracił swoją rolę jako znak treści, nośnik
informacji o obszarze artystycznych i pozaartystycznych poglšdów
twórcy. Forma straciła zdolność weryfikacji wartości
sztuki. Jedynym możliwym punktem odniesienia jest wyznawany etos
artysty, determinujący sposób postępowania w życiu
i w sztuce.
Pytanie o sztukę nie jest pytaniem o doskonałość
i odkrywczość formy, ale o to jak być artystą. Jest to
postulat etyczny, dotyczący praktyki życiowej. Artysta pozostał
jedynym niezdewaluowanym składnikiem pojęcia sztuki.
Galeria QQ nie jest instytucją, nie oferuje więc
zwyczajowych prestiżów jakie przynosi związek z instytucjami.
Jednak dlatego że nie jest instytucją, stać ją na
zaangażowanie ideowe, niemożliwe gdzie indziej. Instytucje
zajmujš się sztuką dlatego, że zostały do tego
powołane i muszą podtrzymywać swoje istnienie. Galeria
- instytucja jest miejscem neutralnym, pośredniczšcym w zetknięciu
sztuki z odbiorcą. Z tego powodu nie jest ona w stanie zajmować
stanowiska, prezentować konsekwentnie określonych postaw etycznych
i estetycznych, promować wybranych wartości, z wyjštkiem chyba
"postmodernistycznego" chaosu aksjologicznego. Jako nie - instytucja Galeria
QQ funkcjonuje w zależności od potrzeb artystów. Podstawą
do nawiązania współpracy jest pokrewieństwo myślenia
o sprawach sztuki. Jedynym zadaniem galerii jest zapewnienie podstawowego
warunku tworzenia - wolności. Specyfika przestrzeni miejsca wymusza nierutynowe
decyzje formalne; specyfika sytuacji wymaga podjęcia również
decyzji wewnętrznych.
Łukasz Guzek
Katalog, Międzynarodowe Centrum Sztuki, Poznań,
Rocznik 1992-1993.
Wspomnienie z zamierzchłych czasów.
Galeria QQ powstała wiosną 1988 roku. Wtedy
odbyła się pierwsza wystawa. Wcześniej było wiele miesięcy,
nawet lat, rozmów przyjaciół, wtedy studentów
krakowskiej ASP i Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kontekstem decyzji o podjęciu takiej formy działania była
ówczesna polska rzeczywistość systemu stworzonego przez stan
wojenny. Nie wiedzieliśmy wtedy, że jest on na granicy rozpadu,
że gdzieś tam politycy dojrzewają do Okrągłego Stołu.
Chcieliśmy mimo wszystko robić swoje. W naszych oczach ocena sytuacji
artystycznej wypadała następująco: miejsca oficjalne były
martwe do tego stopnia, iż nie pamiętam aby w ogóle
ktokolwiek, kiedykolwiek miał na nie apetyt, aby postała nam
w głowie myśl robienia w nich czegokolwiek. Jednak artystycznie nie
odpowiadało nam też to, co działo się na wystawach
przykościelnych. Rozdział pomiędzy zaangażowaniem politycznym
a artystycznym był stawiany mocno, był jednym z głównych
punktów wypracowanej przez nas etyki postępowania w sztuce.
Wyszło więc na to, że musimy radzić sobie sami.
Zaczynaliśmy we trójkę: piszący te słowa oraz Krzysztof
Klimek, malarz i co ważniejsze fotografik, gdyż wobec niepewności
istnienia i efemeryczności sztuki dokumentacja była zawsze istotną
częścią przedsięwzięcia i Cezary Woźniak. W
jego mieszkaniu przy ul.Rakowickiej 21 w Krakowie, odbywały się
też nasze "nocne Polaków rozmowy" a że do mieszkania
należy też piwnica, ostatecznie odważyliśmy się
zorganizować w niej wystawę. Kamienica była zbudowana
przez J.Sas-Zubrzyckiego w końcu XIX w. w stylu Gotyku Nadwiślańskiego,
co jest istotne o tyle, że i piwnica była ładnie, "gotycko"
sklepiona. Wewnątrz zastaliśmy sporą pryzmę piachu i aby
nie trudzić się jego wywożeniem, rozsypaliśmy go po
podłodze. Wraz z korytarzem galeria liczyła wszystkiego 15 m2
powierzchni wystawowej. Ale panujące w niej ubogie warunki trafiły
w jakieś zapotrzebowanie czasu sztuki, w intuicje artystów. Nie
znaliśmy wtedy pojęć "site specific" i "time based", a słowo
"instalacja" pisało się w cudzysłowie lub poprzedzało
"tzw.", jakby nie chcąc brać za jego użycie osobistej
odpowiedzialności. (Są "krytycy" którzy czynią tak nadal.)
Nie byliśmy do końca świadomi zagadnień performance/instalacji.
Nie można było ich poznać ani w Akademii ani w Uniwersytecie
(i jest tak nadal). Ich rozumienie został wypracowane w ścisłej
łączności z praktyką artystyczną, przy realizacji wystaw,
w rozmowach z artystami. Po otwarciu się Polski na świat pojawiło
się więcej informacji i kontaktów osobistych. Działania
galerii okazały się organicznie związane ze sztuką
współczesną, z jej najbardziej żywotnymi nurtami
myślenia. Z pozycji dnia dzisiejszego czasy te wydają mi się
bardzo zamierzchłe. Wtedy także został jasno określony
przeciwnik artystyczny. Po upadku komunizmu, gdy zaangażowanie sztuki
w walkę z systemem straciło sens, nagle też straciło
sens wiele z tego, co jest uważane za sztukę, a głównie
malarstwo, będące po-awangardowym akademizmem. Okazało
się, że jako problem i forma artystyczna, jest puste, nie
ma nic do powiedzenia o sztuce i sprowadza się do wytwarzania przedmiotów
dekoracyjnych. Jednak, przynajmniej w Krakowie, właśnie takie malarstwo
jest najsilniej kojarzone z definicją sztuki (zarówno wśród
artystów, zwłaszcza młodych, publiczności i urzędników
od sztuki). Ten spór wyznacza do dziś horyzont celów działalności
galerii. Mianowicie jest ona przyczynkiem do redefinicji sztuki czyli zbudowania
świadomości współczesności sztuki uwzględniającej
jej po-modernistyczną sytuację i korespondującą ze
specyfiką współczesnego świata i życia człowieka.
Z czasem naturalny proces różnicowania poglądów
spowodował, że każdy z przyjaciół poszedł
swoją drogą. Od początku sezonu roku 1994 przeniosłem
galerię QQ w obecne miejsce, na strych mojego domu przy ul. Mehoffera
2 w Krakowie. Prowadzę ją jednoosobowo. Program galerii w całości
poświęcony jest rozmaitym formom sztuki opartej na czasie. Jest to
jednocześnie program badawczy nad sztuką współczesną,
gdyż realizacje galeryjne są mi pomocne w pracach teoretycznych.
Pokazy są dokumentowane fotograficznie i na wideo. Galeria prowadzi
także biuro dokumentacji artystycznej.
Łukasz Guzek
Sympozjum "Miejsce Ideii, Idea Miejsca", Galeria
WYSPA, Gdańsk, 1996.
<<< spis treści
| <<< index
|